Konserwacja domu z bali

Specjaliści mówią, że drewno stanowi najstarszy i zarazem najtrwalszy materiał, który wykorzystywany jest do celów budowlanych. Wiele źródeł podaje, że dom z bali jest w stanie przetrwać nawet trzysta lat. Zwolennicy drewnianej zabudowy doceniają domy z bali, przede wszystkim za ich walory zdrowotne, estetyczne, a także funkcjonalne.

Najwięcej kilkusetletnich domów z drewna można znaleźć na południu Polski, w szczególności w okolicach Podhala. Specjaliści podkreślają, że jest to raczej tani sposób budownictwa, lecz niezwykle energooszczędny i ekologiczny.

Domy z bali były budowane od lat i śmiało można stwierdzić, że nadal panuje na nie moda. Drewno jako budulec jest niezmienne, ewoluuje za to styl i walory architektoniczne, a także metody, które zabezpieczają i chronią ten budulec przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych (tj. np. ogień, owady, grzyby), czy też wydłużają jego „żywotność”.

Wybór środka konserwującego, a także metody konserwacji, zależy od rodzaju wykorzystanego, drzewnego surowca. W Polsce najczęściej do budowy domu wybierana jest sosna. Poza tym wielu „inwestorów” decyduje się na drewno, które jest bardzo twarde, a także odporne na wpływ zewnętrznych czynników. Najczęściej zalicza wyróżnia się tu: buk, dąb, jesion lub akację. Okazuje się, że idealnym rodzajem drewna do budowy domu z bali jest zagraniczny surowiec, który jest wyjątkowo odporny na wpływ czynników zewnętrznych, a przy tym rzadko wymaga impregnacji. Zalicza się do niego egzotyczne odmiany drewna takie jak: iroko, trek, lapacho, które zawierają dobroczynne substancje oleiste. Oprócz odpowiednio dobranego gatunku drewna istotne jest również idealne spasowanie elementów, które w przyszłości mają za zadanie zapobiegać uszkodzeniom ścian, a także odpowiednio izolować budynek.

Aby w pełni cieszyć się mieszkaniem w domu z bali, warto zadbać o jego konserwację, ponieważ drewno jest materiałem wyjątkowo wymagającym. Ochronie drewna służą dwa rodzaje środków. Pierwsze z nich to takie, które zapobiegają jego zniszczeniom, drugie zaś pozwalają zwalczać czynniki wpływające na jego rozpad. Taka impregnacja drewna polega zazwyczaj na pomalowaniu go koncentratem, lub specjalną substancja wodną. Czasami wykorzystywany jest koncentrat w formie proszkowej.

O żywotności domu z bali decyduje jego odpowiednia konserwacja. Specjaliści zalecają, aby impregnację przeprowadzać co dziesięć lat. Naturalnie o częstotliwości przeprowadzonej konserwacji decyduje jakość i rodzaj wykorzystywanych środków, ilość naniesionych warstw oraz warunki pogodowe. Zainwestowanie w dobry środek do impregnacji może przedłużyć czas do kolejnej konserwacji, od czterech do dziewięciu lat.

Warto z uwagą przyglądać się ścianom domu, aby nie przegapić czasu na ich konserwację i nie dopuścić tym samym do konieczności renowacji elewacji, bądź bardziej kosztownej – wymiany desek. Kiedy więc zabrać się za impregnację drewna? Płowiejący kolor to główny sygnał, że dom powinien zostać pokryty kolejną warstwą impregnatu. Zanim to jednak nastąpi, należy w odpowiedni sposób przygotować powierzchnię. W pierwszej kolejności ściany powinny zostać gruntownie umyte. Wielu praktyków podkreśla, że nie wymaga to specjalnych preparatów. Aby pozbyć się warstwy zabrudzenia, można wykorzystać np. szare mydło czy zwykły płyn do mycia naczyń. Jeśli na powierzchni pojawiły się plamy i przebarwienia, można je usunąć wykorzystując papier ścierny. Czynność ta wymaga niezwykłej delikatności, aby poprzez zbyt mocne pocieranie, nie odsłonić surowej warstwy drewna, ponieważ mogłoby to spowodować powstaniem po impregnacji jasnych przebarwień.

Odpowiednia impregnacja chroni budynek przede wszystkim przed ogniem, gdyż ten wyjątkowo szybko trawi drewno. Promieniowanie UV sprawiają, że drewno zaczyna szarzeć, dlatego też konieczna jest jego impregnacja. Kolejnym celem konserwacji staje się ochrona przed szkodliwymi warunkami atmosferycznymi, w szczególności chodzi o wodę oraz wilgoć, która się z nią wiąże. Wilgoć sprzyja namnażaniu się grzybów pleśniowych, co spulchnia drewno i zwiększa poziom jego wilgotności. Impregnacja drewna wykorzystywana jest również w celu zwalczania i zapobiegania pojawianiu się owadów, które drążąc wnętrze drewna, niszczą jego strukturę.

Belki, które przeznaczone są do budowy domów, są zawsze odpowiednio impregnowane. Jedną z metod impregnacji jest metoda wgłębna. Mimo wszystko nie chroni ona przed zwietrzeniem i wypłukaniem. Praktycy podkreślają, że impregnaty powierzchniowe, przeznaczone do pomalowania drewna, są tylko pozornie skuteczne. Okazuje się zatem, że nie ma stuprocentowo chroniących domy preparatów chemicznych.

Zawsze jednak można skorzystać z metod tradycyjnych, które od dawna sprawdzają się na Podhalu. Przede wszystkim należy pamiętać, że do budowy domu powinno być wykorzystywane długo sezonowane drewno, zaś domy pozostawiane w stanie naturalnym. Od czasu do czasu, zgodnie z metoda tradycyjną dom należy wyszorować ługiem, proszkiem do prania ze środkiem wybielającym, szarym mydłem lub popiołem. Dzięki takim „zabiegom” drewno pozostanie odpowiednio zabezpieczone i zachowa przy tym jasny kolor.

Należy pamiętać, że ochronę przed ciemnieniem oraz zabrudzeniem zapewni, lakierowanie bali. Niestety zmniejsza ono ich poraprzepuszczalność. Zgodnie z radami specjalistów, bale mogą zostać pomalowane bejcą lub specjalnymi farbami, które przeznaczone są do drewnianych elewacji. Należy pamiętać, że bejca może zmieniać słoje, inaczej niż impregnaty koloryzujące, które pozostawiają widoczne słoje oraz ładny odcień. Dzięki temu cała powierzchnia bala jest bardziej odporna na promieniowanie UV, pleśń oraz grzyby.

Odpowiednia impregnacja zabezpiecza dom przed szkodliwymi owadami. W zwalczaniu owadów zalecane są preparaty głęboko penetrujące. Taki zabieg, może się jednak okazać mało skuteczny i koniczne okaże się gazowe zwalczanie szkodników. Należy to do dość kłopotliwych, a zarazem kosztownych czynności. Poza tym jest również technicznie skomplikowane. Dlatego też, aby nie dopuścić do takiej sytuacji, zaleca się usuwanie z działki wszelkich odpadów drewnianych, na których mogą pojawić się szkodniki.